The NAMIBIAN Constitution (from a Biblical Perspective)
ETUKULWA 7:
Oshimaliwa, eyandjo nEedjo
¹Omwene oye omufita wange, ihandi pumbwa sha. ²ota lifa nge momatunda omwiidi mutalala, nota twala nge komeva ndi ka tulumukwe. ³ota hekeleke omwenyo wange; ota endifa nge momndjila yayuka molwedina laye. ⁴Nande ondi ende molufilu lomudile wefyo itandi tila owii, osheshi ove u li pwaame; odibo yoye, oyo ehekeleko lange. ⁵Ove to yalele nge oshililo monhanaisho yovatondi vange; oto vaeke omutwe wange nomaadi neholo lange li yadi ndoo. ⁶Heeno ouwa nefilonghenda ,oyo otai shikula nge aeshe. Ndele ohandi kala mo fiyo alushe meumbo lOmwene (Epsalome 23:1-6).
Ohatu dulu oku lineekela efiloshisho laye opo yo etuningile shihapu kwa li tuhena okshimona keenghono detu fyee vene. Kalunga okwetu etela po ondjila opo tweetepo uukumwe nekwatafano lashili naye, opo tudule oku li lela fyee vene navakwetu yoo. Osheshi ava vena omufita Kristus, inava pumbwasha. Osheshi oye Yehova , omuyandji.
Jesus okwa pula ovapiya vaye op ova indilile efiloshisho nokula veli neekela Kalunga. ¹¹Tupa omungome wetu wefiku keshe (Mateus 6:11). ²⁵Onghee hano ame ohandi ku lombwele inolimbililwa konghalamwenyo yoye, ile kwaashi toil ile tonhu; ile kwashi todjala. Hano onghlamwenyo kaidule ngoo iikutu ile iikulya? ²⁶tala eedila dokeulu: ihadi kunu, do ihadi teya, ndele ihadi tuvikile momaanda, ndelenee Xo yeni meulu ohe di palula. Hanye ovo mu di dule unene? (Mateus 6:25-26). ⁶Kaleni muhe na nande oshisho shasha, ndelenee oufyoona weni u shiivifileni Kalunga momailikano nomaindilo pamwe no mapandulo. ¹⁹Ndelenee Kalunga kange ote mu wanifile keshe eshi mwa pumbwa shi fike poupuna waye mefimano muKristus jesus (Ovafilipi 4:6 & 19). Inatupumbwa oku limbililwa kiikulya ile kiikutu osheshi Omwene oku shii eshi twa pumbwa.okwa hala akale ena uukumwe nafye onghee hano eshi oshakwatelamo oku kala twemulineekela opo awanife po oipumbiwa yetu yefiku keshe noku konga tete uuhamba waye nuuyuki.
¹⁴ndele keshe ou tanu omeva aa ndemupa, kena vali fiku afye enota. Ndele omeva aa ndevapa otaa kala muvo onga omeva ena omwenyo (Johaness 4:14).
Kalunga oha yoolola pokati keenghumbwe detu nashi twahala osheshi nombiibeli oye tu londweda shinasha nuupuna ndele tai tu omukumo opo tukonge ooyamba wopamepo . Uunyuni ou kaushi eumbo letu ndele nee otwa pumbwa oku oku tala nokulitulamo mwashi tashi eta onghalamwenyo yaalushe fimbo tu li kombada yedu. ²⁰Ndelenee liongeleleni omamona meulu, omo eenhwishi ile oilemo ihai nyonauna, novalunga ihava fen dele itava vake. ²¹Osheshi oko kwa kala emona loye oko yo kwa kala omutima woye (Mateus 6:20-21).
²⁵Eehamba dokombada yedu otadi pula kulyelye ofuto yokeengaba noifuta? oko vana ile okovanailongo? ²⁶ndele ye eshi a tya: “ okovanailongo” jesus ta ti kuye: “ Hano ovana ihava futu sha. ²⁷ndelenee opo tuhe va handukife inda hano komunghulo wefuta ove u ekele mo ondjolo. Kufa oshi ei to yulu tete, ndele ngeenge wa macula okanya kayo oto mono mo osekeli yoshisiliveli. Shi kufa mo u shiv a pe omolwetu naave (Mateus 17:25-27). Oshimaliwa osho odjo yuunyuni ndele omaadi mayapuki oo odjo yuuhamba womeulu.
Hano oto keelele ngahelipi onghalo yokukala uhole oshimaliwa? Paulus okwe tu oa omilandu donhumba: (a) didilika kutya efiku limwe uupuna aushe otaukaxula po, (b) wanenwa kwaashi una, (c) konaakona eshi toningi molwaashi wahala oshimaliwa, (d) kala uhole ovanhu niilinga yaKalunga shidulife oshimaliwa na (e) yandja yomutima eshi una po kuvakweni nomutima woye aushe. ⁶Heeno etiloKalunga olo eliko linene shili shama omunhu a wana naa yaye. ⁷Osheshi fye inatu eta m osha mounyuni ndele itatu dulu okudja mon a sha. ⁸ndelenee ngeenge out na oipalwifa noikutu, osho tuu nashi tu wanene. ⁹Ndelenee ava va hala okupunapala otava wile momahongaulo nomomwiyo nomouhalu uhapu woulai nowoiponga, tau ninginifa ovanhu menyonauko nomekano. ¹⁰Osheshi olwisho loimaliwa olo efina lowii aushe nomokuli haluka vamwe va puka mo meitavelo,ve lityuulifa nomaudjuu mahapu. ¹¹Ndelenee oove omunhu wakalunga inda onhapo oinima ya tya ngaha, lalakanena ouyuki netilokalunga neitavelo nohole nelididimiko noutalanheni (1 Timoteus 6:6-11).
Ponhele yokukala wahala uninge omuyamba udule vakwemi, omulandu wombiibeli owokuyandja ndele kausfhi wokumona. ⁶Didilikeni eshi, ou ta kunu nouluva ota teya yo nouluva, naau ta kunu nepuniko, ota teya yo nepuniko. ⁷Keshe tuu na yandje ngaashi omutima waye tau mu lombwele hanomunye ngutima ile kefininko, osheshi Kalunga e hole ou ta yandje nehafo. ⁸Ndelenee Kalunga ta dulu oku mu hapupalifa efilonghenda keshe, mu kale mu na alushe moinima aishe, eshi pumbwa, opo mu dule okulonga nawelela oshilonga keshe shiwa (2 Ovakoeinto 9:6-8).
Osheshi nafyeotwa tuwa omukumo tukale ovafilishisho vawa kwaashi Omwene etupa. Ovafilishisho ihava kala sha nasha, ashike ngeenge oye eli panghatu apa afa ngeno oye mwene woshiima oku na oku kala afa oye mwene washo. Elalakano neifano letu oku yandja oshimaliwa tu yambulepo uuhamba waKalunga. ¹Okwa li kun a omulumhenhu oshipuna shi nomukeleli weumbo lasho, a popiwa ta hanauna po emona lasho. ²Ndele ye okwe mu ifana, ndele okwa ifana , ndele okwa tya kuye: ohandi ku udile shike hano? Valula oinima yomepangelo loye, kun a vali oku I pangela. ³Opo nee omukeleli ou okwe lipulapula: ohandi ningi ngahelipi, omwene wange ngeenge ta kufa nge oukeleli? Okulima itandi ku dulu, nokweehela nda fya ohoni. ⁴Ondishi shi eshihandi ningi op ova tambule nge momaumbo avo, ngeenge handi tewa mo moukeleli. ⁵Ye okwa ifana aveshe ve noshikombo nomwene waye, okwa tya kwaaue uya mo tete: oshikolo shoye nomwene wange oshi fike peni? ⁶Ndele winya okwa tya: Omaadi oivambelo efele, Opo ye okwa tya kuye: Kufa omushangwa woye woshikolo, kala omutumba ove u shangele mo divadiva omilongo itano. ⁷Ndele okwa tya kumukwao: ove nee oshikolo shoye oshi fike peni? Ye okwa tya: “oilya omakutu efele” Ye okwa tya kuye: Kufa omushangwa woshikolo ove u shangele mo omilongo hetatu. ⁸Omwene okwa pendula omukeleli ehe fi omuyuki molwaashi e neendunge. Osheshi ovana vounyuni ou ove na omakeko mokukalafana kwavo ve dule ovana vouyelele. ⁹Ame ohandi mu lombwele: Likongeleni nemona lipupulu ooKaume, olo ngeenge tali xulu po, opo ve mu tambule momaumbo aalushe ¹⁰ou ha kala omudiinini moinini ye omuwa nomwaai ihapu, ndele ou ke fi omuyuki moinima ininiye ke fi omuyuki nomwaai ihapu yo. ¹¹ndele ngeenge ihamu kala ovadiinini nemona loipupulu, olyelye te mu pe ei yoshili? ¹²Ndele ngeenge ihamu kala ovadiinini noinima yovanhu yovanhu olyelye te mu pe ei yeni vene. ¹³ndele kape nomukalele ta dulu okulongela oovene vavali osheshi ota kala nokutonda umwe nokuhola mukwao, ile ta hokwa ou ndele ta dini mukwao. Kamu dulu okukalela kalunga nemona (Lukas 16:1-13).
Kalunga okwa ninga oiwan yovaIsrael ikale oyo eedjo doshili nexupifo kuunyuni aushe. Ekwatafano eli kovanhu vaye okwa ohole fiyo onena. Kalunga oye kwa li omukwateli komesho wepangelo,onghalafano no mailikano avo. Kutya nee otuli ominge ile katu li ominge nasho, Kalunga oye ashike takala odjo yetu yomwenyo noshili.
¹¹Omwene oha yandje ouwanghenda nefimano; ava tava ende moshili, ite va kelele nande osha shiwa (Epsalome 84:11). Ovelise eyi ota i tudimbulukifa ashike kutya, otuna okukala ovayuki nokufimaneka omayambeko nomavelulo aKalunga meenghalamwenyo detu. Onghee natuli amekeni kondjila yaye.
